مشکل ترامپ با اوپک و راه حل اوپک برای ترامپ

گروه ظرفیت آزاد باری جایگزینی زیان خروج ایران از برجام را ندارد

ترامپ بار دیگر در توییتر، از اوپک به خاطر بالا بودن قیمت نفت انتقاد کرد. اوپک در چنین مواقعی معمولا سپر بلای دونالد ترامپ یکبار دیگر در توییتر، از اوپک به خاطر بالا بودن قیمت نفت انتقاد کرد. این گروه معمولا سپر بلای خوبی برای مقصر دانستنش در افزایش قیمت گازوییل است اما اجبار برای استخراج نفت بیشتر قیمت نفت را تا مدت ها کاهش نخواهد داد. تنها راهی که قیمت نفت را کاهش میدهد، تغییر سیاست ها و مواضعش در برابر ایران است. 

متاسفانه وقوع چنین امری غیرمحتمل است. بنابراین باید انتظار داشت که قیمت نفت همچنان سیر صعودی داشته باشد. قیمت نفت طی یکسال اخیر بیش از ۵۰ درصد افزایش داشته است و در هفته گذشته با این پیش‌بینی که تولیدکنندگان نفت اوپک ظرفیت مازادی برای جبران کمبود عرضه نفت ایران به بازار ندارند، قیمت به مرز ۸۰ دلار در هر بشکه رسید.

تحلیلگران و تجار نفتی چیزی می‌دانند که ترامپ نمی‌داند یا نمی‌تواند بفهمد: وقتی که تحریم‌های نفتی ایران در ماه نوامبر به اجرا گذاشته شوند، سایر تولیدکنندگان نفت توانایی جبران آن را ندارند. اگر ترامپ موفق شود صادرات نفت ایران را به صفر برساند، بازار دستکم به ۲.۷ میلیون بشکه نفت در روز نیاز خواهد داشت تا این کمبود را جبران کند و اگر آنها نتوانند این شکاف را پر کنند، آنگاه طبق پیش‌بینی بانک «مریل لینچ» (دومین بانک بزرگ آمریکا) قیمت هر بشکه نفت به بیش از ۱۲۰ دلار خواهد رسید. با این حال، در دنیای ترامپ، قیمت بنزین باید کاهش یابد!

عربستان سعودی اخیر اعلام کرد که ماه گذشته ۱۰.۵ میلیون بشکه نفت خام به بازار عرضه کرده است که یک افزایش ۵۰۰ هزار بشکه‌ای را نسبت به ماه قبل از آن و بزرگترین افزایش تولید این کشور را از سال ۲۰۰۴ نشان می‌دهد. با این وجود، واقعیت این است که ظرفیت کشورهای تولیدکننده نفت به اندازه‌ای نیست که با تکیه بر آن بتوان، توقف عرضه نفت ایران به بازار را به طور کامل جبران کرد.

محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان، یکبار در سال ۲۰۱۶ به خبرنگار بلومبرگ گفت کشورش در صورت نیاز می‌تواند تولید نفت خود را فورا به ۱۱.۵ میلیون بشکه در روز و ظرف ۶ تا ۹ ماه آن را به ۱۲.۵ میلیون بشکه برساند. اما در همان زمان، آژانس بین‌المللی انرژی تولید بیش از ۱۱ میلیون بشکه نفت را (به دلیل نیاز به استخراج نفت از خشکی) برای عربستان هزینه‌ بر خواند.

بر اساس اعداد و ارقام رسمی اوپک، بیشترین میزان تولید نفت عربستان تاکنون ۱۰.۷۲ میلیون بشکه در روز بوده که در نوامبر ۲۰۱۶ اتفاق افتاده است. عبور از این میزان تولید غیرممکن نیست اما در حال حاضر، تنها ظرفیت اثبات‌شده مازاد عربستان که می‌تواند فورا آن را روانه بازار کند، ۲۰۰ هزار بشکه است.

امارات متحده عربی و کویت هم مجموعا می‌توانند ظرفیت تولید نفت خود را چند صد هزار بشکه در روز افزایش دهند و منطقه نفتی مشترک میان عربستان و کویت نیز تا سقف ۵۰۰ هزار بشکه در روز می‌تواند به کمبود نفت در بازار کمک کند که البته این منطقه از سال ۲۰۱۵ به دلیل نگرانی‌های زیست‌محیطی بلااستفاده است.

سایر تولیدکنندگان اوپک هم شاید بتوانند ۱۰۰ هزار بشکه نفت به تولید روزانه خود اضافه کنند و در خارج از اوپک نیز تنها روسیه باقی می‌ماند که ظرفیت مازاد آن برای تزریق به بازار بین ۲۱۵ تا ۵۰۰ هزار بشکه در روز تخمین زده می‌شود. با این اوصاف، اگر صادرات نفت ایران متوقف شود، در نهایت ۱.۵ میلیون بشکه نفت برای جبران آن وجود خواهد داشت که به هیچ وجه کافی نخواهد بود.

تزریق نفت به بازار از محل ذخایر استراتژیک آمریکا نیز ممکن است در کوتاه‌مدت جواب دهد اما تا مدت زمان زیادی نمی‌توان آن را ادامه داد. ضمن آنکه تحویل محموله‌های نفتی از آمریکا به مشتریان آسیایی نیز به دلیل بُعد مسافت، چند ماه طول خواهد کشید.

بنابراین، وقتی ترامپ توییت می‌کند که “قیمت بنزین در آمریکا بالاست و اوپک باید همین الان قیمت‌ها را پایین بیاورد”، واضح است که به گفته شرکت مشاوره FGE، یا مشاورانش چیزی از بازار نفت نمی‌دانند یا او اساسا به حرف آنها گوش نمی‌دهد.

منبع: بلومبرگ